Fizjoterapia po mastektomi

Tematem, który dziś poruszymy na naszym blogu jest choroba nowotworowa u kobiet, a konkretnie rak piersi. Jest to najczęstsza przyczyna zgonów u kobiet w Polsce.  Statystyki wskazują, że ta choroba stanowi blisko 20% wszystkich zachorowań na nowotwory. Zatrważające dane mówią o 10 000 przypadków rocznie. W ogromnej ilości przypadków choroba wymaga radykalnego postępowania chirurgicznego. Amputacja piersi często stanowi jedyne wyjście dla chorej. Mastektomia jest zabiegiem chirurgicznym polegającym na usunięciu jednej lub obu piersi. Niewątpliwie jest to ogromne przeżycie dla pacjentki, a skutecznym i jedynym sposobem odzyskania pełnej sprawności psychofizycznej staje się późniejsza rehabilitacja (która jest nieodłącznym elementem leczenia). 

 

Elementy powrotu do sprawności pacjentki po mastektomii dotyczą m.in.: 

• zrozumienia roli rehabilitacji po zabiegu, 
• zwiększenia możliwości ruchów w stawie barkowym strony operowanej, 
• zapobiegania zastojowi chłonki, 
• wspomagania wytworzenia krążenia obocznego, 
• zwalczania obrzęku kończyny operowanej, 
• korygowania zmian postawy. 

Niewątpliwie ogromną rolą fizjoterapeutów jest szerzenie wiedzy na temat zdrowego trybu życia, jak również motywowanie chorej do kontynuowania rehabilitacji w domu. Zalecenia dla pacjentek po takich zabiegach powinny dotyczyć ochrony kończyny po stronie operowanej przed skaleczeniami, urazami i zakażeniami. Poinformujcie o kategorycznym zakazie wykonywania iniekcji, szczepień i pobierania krwi oraz pomiaru ciśnienia krwi na ręce po stronie operowanej. Z troski o zdrowie rehabilitowanej zabrońcie noszenia nawet niewielkich ciężarów a także ciasnych rękawów i ramiączek swoim pacjentkom. 

 

Warto tu wspomnieć  o kompleksowej rehabilitacji poszpitalnej,  która obejmuje:

– leczenie dietetyczne,

– ćwiczenia poprawiające zakres ruchomości, postawę, siłę mięśniową itd.,

– masaż pneumatyczny BOA, rytmiczny, modulowany

– masaże wirowe kończyn górnych ,

– masaż klasyczny,

– psychoterapię grupową,

– zajęcia edukacyjne.

 

Wczesna rehabilitacja pooperacyjna

Wykonywana w warunkach domowych powinna być kontynuowana przez okres 2 miesięcy.  W przypadku powikłań (jak obrzęk limfatyczny kończyny górnej) pacjentki powinny korzystać z zabiegów fizykoterapeutycznych przez całe swoje życie. Warto mieć na uwadze fakt, że osiągnięcie pełnej sprawności nie zwalnia od obowiązku przestrzegania zaleceń związanych z noszeniem protezy, wysokim układaniem kończyny czy wykonywaniem masażu i gimnastyki. Ważne jest by poinformować i przypominać pacjentkom o tych zaleceniach na samym początku oraz każdorazowo w trakcie prowadzonej terapii.

Nieodzowne oczywiście jest masowanie blizny przy użyciu preparatów zmiękczających w celu jej uelastycznienia. Najlepiej zademonstrować pacjentce jak poprawnie masować w poprzek włókien mięśniowych, aby zabieg przyniósł jak najlepsze efekty. Co ciekawe większość pacjentek myśli, że czas na masaż powinien nastąpić dopiero po ściągnięciu szwów – jest to błędne przypuszczenie. Jako fizjoterapeuci doskonale wiecie, że rekonwalescencja powinna się zacząć już w pierwszych dniach po operacji, a obecne w ciele szwy nie stanowią żadnego problemu w tej sytuacji.

Oczywiście rehabilitacja jest w stanie na trwałe wyeliminować obrzęki, jednakże z racji ingerencji chirurgicznej jest to proces długotrwały. Ze względu na ogromną rolę czynnika psychologicznego, rehabilitacja onkologiczna jest procesem bardzo złożonym. O jej skuteczności w dużej mierze decyduje również holistyczne podejście do pacjenta. Więcej na temat holistycznego podejścia będziecie mogli poczytać już niebawem na naszym blogu w oddzielnym artykule.  

Zabieg operacyjny jest początkiem długiej i niełatwej drogi, która wymaga współpracy pacjentki z lekarzem, fizjoterapeutą, psychologiem. Nieodzownym oczywiście jest wsparcie i troska najbliższych, o czym warto pamiętać. Odpowiednie, etapowe wprowadzanie pacjentki w zaplanowaną terapię pozwala na skuteczne dojście metodą “małych kroków” do jak najlepszej sprawności. Dodatkowo wspomagające może się okazać stosowanie np. aromaterapii, relaksacji, muzykoterapii czy innych form aktywności rozluźniających ciało i działających kojąco na pacjentki w tej niełatwej dla nich sytuacji.